Jandarmaların disiplin cezalarına itiraz etmesi için kanunda belirli bir usul gösterilmiştir. Bu usule uygun olarak jandarmaların disiplin cezalarına itiraz edilmesi durumunda, haklarında verilen disiplin cezası daha kesinleşmeden iptal edilebilecektir. Ancak bu disiplin cezalarına itiraz usulu sürelere ve teknik bilgilere dayalı olduğundan, jandarmaların disiplin cezalarına itiraz konusunda uzman bir avukat tarafından konunun takip edilmesi önemlidir. Jandarmaların disiplin cezalarına itiraz edebilmesi için öncelikle cezaya konu olay için kim tarafından araştırma yapıldığı, bu kişinin kanunen araştırma yapma yetkisinin olup olmadığı incelenmelidir. Sonrasında bu cezanın kim tarafından verildiğinin bilinmesi, bu kişi ve/veya kurulun söz konusu disiplin cezasını vermeye yetkili olup olmadığı incelenir. Son olarak da disiplin cezasına konu olayın disiplin cezasını gerektirip gerektirmediği, eğer gerekiyorsa bile fiile uygun bir cezanın mı yoksa daha ağır bir yaptırımın mı uygulandığı tespit edilmelidir. Bu yazımızda jandarmaların disiplin cezalarına itiraz yolunu açıklamaya çalışacağız.
1) Jandarmaların Disiplin Cezaları Kim Tarafından Verilebilir?
Jandarmaların disiplin cezaları 7068 sayılı Kanun uyarınca verilmektedir. Bu kanuna göre disiplin amirinin, disiplin cezası verilecek personelden makam, rütbe veya kıdemce büyük olması ve amir konumunda bulunması gerekir. Kaymakamlar ilçe, valiler il teşkilatındaki diğer disiplin amirlerine göre en üst disiplin amiridir. Valiler kaymakamlara, Bakan ise Emniyet Genel Müdürü, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanı ile valilere göre bir üst disiplin amiridir. Disiplin amirleri, disiplin amiri oldukları her rütbe ve derecedeki tüm personel hakkında disiplin soruşturması açabilir. Disiplin soruşturması yapma ve disiplin cezası verme görev ve yetkisi üst disiplin amirleri tarafından da kullanılabilir. Disiplinsizlik yaptığı tespit edilen personele disiplin amiri tarafından bu Kanundaki esaslara uygun olarak disiplin cezası verilir. Disiplin amiri olarak tayin edilen unvanlara ait görevleri vekâleten, ikinci görevle, geçici görevle veya kanunlarda yazılı diğer hallerde yetkili olarak yürütenler de bu görevi yürüttükleri sürece disiplin amirlerine tanınan yetkileri kullanabilirler. Ancak disiplin amirliği yetkisi devredilemez.
7068 sayılı Kanunun 19. maddesinde Jandarma Disiplin Kurulları ve bu kurulların üyeleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Bulunulan il ve görev yapılan yere göre, görevli jandarma disiplin kurulu ve bu kurulun üyeleri değişecektir. 7068 sayılı Kanunun 20. maddesinde ise, hangi Jandarma Disiplin Kurulunun hangi disiplin cezalarını verebilecekleri sayılmıştır. Burada belirtilen hususlara aykırı olarak disiplin cezası verilmesi halinde, itiraz üzerine disiplin cezasının kaldırılması veya dava açılarak disiplin cezasının iptal edilmesi gerekmektedir.
Disiplin soruşturmasının açılmasında ve disiplin amiri veya disiplin kurulunun saptanmasında disiplinsizlik yaptığı iddia edilen personelin fiili işlediği tarihte çalıştığı yer esas alınır. Fiilin mehil müddetinde işlenmesi halinde ilişik kestiği yerde görevli kabul edilir. Ast memur ile üst memurun aynı fiile iştiraki halinde yetkili disiplin kurulu, üst memur hakkında disiplin cezası vermeye yetkili disiplin kuruludur. Disiplin konusu fiili işledikten sonra; rütbe veya kadro/görev unvanında değişiklik olan personel hakkında karar vermeye yetkili disiplin amiri veya disiplin kurulu, personelin son kadro/görev unvanı karşılığı rütbe esas alınmak suretiyle tespit ve tayin olunur. Görevlerini vekâleten, geçici görevle veya kanunlarda yazılı diğer hallerde yetkili olarak yürüten personel hakkında yapılacak inceleme ve soruşturmalarla ilgili olarak yetkili disiplin amirlerinin ve disiplin kurullarının belirlenmesinde, asılın görev unvanı esas alınır. Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının kendi aralarında ya da diğer kurum ve kuruluşlarda geçici olarak görevlendirilen personelin yetkili disiplin amirlerinin ve disiplin kurullarının belirlenmesinde, bu personelin asıl görev ve sıfatları esas alınır. Makam olarak belirlenmeyen disiplin kurulu üyeleri ve bunların görev, izin veya başka sebeplerle bulunmadığı durumlarda yerine katılacak olanlar her yıl Aralık ayında belirlenir.
2) Jandarmaların Disiplin Cezalarında Zamanaşımı
Jandarmaların disiplin cezalarına konu fiillerin, bu fiilleri işleyenler hakkında fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren;
-Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kısa ve uzun süreli durdurma cezalarında bir ay içinde,
-Meslekten çıkarma cezası ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasında altı ay içinde,
disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Yani söz konusu disiplin cezasına konu fiil hakkında, fiili işleyene ceza verilemez. Ayrıca, disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Yani jandarmaların disiplin cezasına konu fiilin jandarma tarafından işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiğinin üzerinden bir ay geçmeden disiplin soruşturması başlamış olsa bile, soruşturma iki sene içerisinde sonuçlandırılarak ceza verilmediği takdirde, artık söz konusu olay için disiplin cezası verilemez.
3) Jandarmaların Disiplin Cezalarına İtiraz Yolu
Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı, cezanın tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz, bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır. Ancak vali ve Jandarma Genel Komutanı doğrudan verdikleri disiplin cezalarına karşı Bakanlık Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edilir. İtiraz üzerine Kurulun verdiği karar kesindir. Kaymakamın doğrudan verdiği disiplin cezalarına karşı ise valiye itiraz edilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen cezalar kesinleşir.
İtiraz, yetkili merci tarafından otuz gün içinde karara bağlanır. İtiraz haklı görülürse itirazı inceleyen merci verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilir. İtiraz haklı görülmez ise ret olunur. Karar itiraz edene tebliğ edilerek kesinleşir. İtiraz üzerine önceki cezadan daha ağır ceza verilemez. Bakan ile disiplin kurullarının verdiği disiplin cezalarına karşı ancak idari yargı yoluna başvurulabilir.
Disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Disiplin amirince veya yetkili disiplin kurulu başkanı ya da görevlendireceği kurul üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir. Savunma için verilen süre yedi günden az olamaz. Süresi içinde savunmasını yapmayan personel, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Hakkında disiplin soruşturması yapılan personel, kendisinden savunma istenmesinden itibaren soruşturma evrakını inceleme hakkına sahiptir. Hakkında meslekten çıkarma cezası veya Devlet memurluğundan çıkarma cezası istenen personel ise, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.
Kesinleşen disiplin cezalarına karşı iptal davası açılabilir. Dava açma süresi, kesinleşen cezanın personele tebliğinden itibaren başlar.
Comments